كاریگەری وێنە، چۆن رێكخراوی داعش راگەیاندنی بینراوی قۆستەوە؟

ن: ئامینە فاید
و: ئیدریس سیوەیلی
راگەیاندنی هاوچەرخ بە كەرەستە و تەكنیكەكانی لە سایەی جیهانگیری و گۆڕانكارییە خێراكانی بواری تەكنەلۆجیای زانیاری و پەیوەندی، رۆڵی بەرچاوی بینیوە لە ئاراستەكردنی جەماوەر بە رامبەر رووداو و پێشهاتە سیاسییە ئابووری، كۆمەڵایەتی  و رۆشنبیرییەكان، راگەیاندن بوەتە كەرەستەیەكی كاریگەری دروستكردنی رای گشتیی لە رێگەی هەناردەكردنی بەها و پرەنسیپێك كە رۆڵی هەیە لە گۆڕینی بنەمای فیكری، بیروباوەڕ و رەفتار، زانایانی بواری كۆمەڵناسی و دەرونناسی جەخت لەوە دەكەنەوە كە راگەیاندن كاریگەرترین ئامرازە لەسەر جەماوەر، بەهۆی فرەیی ئامرازەكانی لە هەرسێ بواری خوێندراو، بینراو و بیستراو و تێپەڕاندنی سنووری كات و شوێن.

وتەیەكی بەناوبانگ هەیە دەلێت "وێنەیەك یەكسانە بە هەزار وشە"، بۆیە راگەیاندنی بینراو هەژمونی سەپاندوە بەسەر ئامرازەكانی راگەیاندن، چونكە كاریگەری لەوانی تر زیاترە و بەراورد بە خوێندراو و بیستراو زۆرتر قەناعەت بە تاك دەكات، ئەمەش بە پلەی یەكەم دەگەڕێتەوە بۆ ئەو تەكنیك و تەكنەلۆجیایەی تێیدا بەكاردێت لە رەنگ، دەنگ، كارتێكەرە دەنگییەكان و دیمەنەكان، هاوكات پێكەوە هەستەوەرەكانی بینین و بیستن دەدوێنێت، ئەمە وێرای ئەوەی وێنە توانای تێپەڕاندن و شكاندنی بەربەستی زمانی هەیە و توێژی جیاواز و بەرفراوانی كۆمەڵگە دەدوێنێت.

لەگەڵ زیادبوونی رۆڵ و كاریگەری راگەیاندنی بینراو، رێكخراوە تیرۆریستییەكانیش لەسەروی هەموویانەوە داعش ئەو دەرفەتەی قۆستۆتەوە كە ئامرازەكانی راگەیاندن و تەكنەلۆجیا بەكاربێنێت بۆ بڵاوكردنەوەی ئایدۆلۆجیاكەی، ئەمەش وای كرد بنكەی جەماوەری و نفوزی فراوان بێت، بەجۆرێك لە سەرەتای راگەیاندنی خیلاقەتەكەیەوە لە 2014 لە ژێر ناوی (راگەیاندنی جیهادیی) برەو بە كاری خۆی دەدات.

ئەو راگەیاندنەی داعش برەوی پێداوە، راگەیاندنی تەقلیدی و هەواڵی تێپەڕاندووە، ئەركەكەی سەریكێشاوە بۆ جەنگی فیكری و دەروونی دژی دەوڵەتانی بەئامانجگیراو، بەجۆرێك كە چەندین پێگەی راگەیاندن و ناوەرۆكەكەی بەتایبەتی بینراو، چالاكیی و جوڵە و كردەوەكانی رێكخراوەكە بە پەیامە ئایدۆلۆجیەكەی و پڕوپاگەندە و رێنماییی رەفتارییەوە پەخش دەكەن.

لەسەر ئەو بنەمایە، ئەم توێژینەوە باس لە چۆنێتی قۆستنەوەی راگەیاندنی بینراو دەكات لەلایەن داعشەوە، لەوانەش فیلمی بەڵگەنامەیی، دیمەنی ڤیدۆیی و ... تاد، سەرەتا بە خستنەڕوی گرنگترین وێستگەكان و سروشتی بڵاوكراوە بینراوەكانی داعش لە سەردەمە جیاوازەكان، دواتریش خستنەڕووی سیما و تایبەتمەندی ئەو بڵاوكراوانە، ئەمەش یارمەتیدەرە لە تێگەیشتن و شیكردنەوەی ستراتیجی راگەیاندنی بینراوی داعش.

کلیک لێرە بکە

ئەم بابەتە لە بنەڕەتدا لە ناوەندی کوردستان بۆ لێکۆڵینەوە لە ململانێ و قەیرانەکان بڵاوکراوەتەوە